Son yıllarda, Türkiye'de insan hakları ihlalleri giderek daha fazla rapor edilmektedir. Çeşitli uluslararası organlar ve mahkemeler, bazen çok keskin ifadelerle bile bunu doğrulamıştır. Bu nedenle bir “Türkiye Mahkemesi” kurmak için girişimde bulunduk.

B A Ğ I Ş Y A P

K A M P A N Y A L A R

P R O J E L E R

Çalışma Prosedürü

Ana Sayfa Çalışma Prosedürü
Turkey Tribunal Tüzüğü

Çalışma Prosedürü

“Türkiye Tribünal’in Mütalaası” aynı zamanda Türkiye’deki insan hakları durumuna ilişkin farkındalığı artırmak için bir kaynak ve diğer ulusal ve uluslararası kuruluşlar için de bir bilgi kaynağı işlevi görecektir.

TÜRKİYE TRİBUNALİ ÇALIŞMA PROSEDÜRLERİ

BÖLÜM I
KURULUŞ VE MİSYON

  1. Mahkeme, Türkiye’deki insan hakları ihlallerini rapor etmek amacıyla kurulmuştur. Adı “Türkiye Tribünali’dir. Mahkemenin merkezi Cenevre’de bulunmaktadır.
  2. Mahkeme tamamen bağımsızdır ve bu Çalışma Prosedürlerine uygun olarak faaliyet gösterir.
  1. Türkiye Tribünali’nin misyonu, diğer uluslararası mahkemeler ve tribünaller tarafından belirlenen standardlara ve ilkelere dayalı olarak ve ulusal mahkemelerin örnek uygulamalarına ilişkin deneyimlerden yararlanarak, Türk makamlarının yargı yetkisi altında gerçekleşen tüm insan hakkı ihlallerini bağımsız ve profesyonel bir şekilde değerlendirmek ve raporlamaktır.
  2. Türkiye Tribunali, kendi faaliyet alanlarında, başka herhangi bir ulusal veya uluslararası yargı merci veya organı ile rekabet etmeyi amaçlamaz. Tribünal önündeki herhangi bir işlem veya Tribünal tarafından verilen herhangi bir görüş, aynı durumların ve iddia edilen ihlallerin başka bir uluslararası veya ulusal mahkeme veya tribünal tarafından incelenmeyeceği şeklinde değerlendirilemez.

Türkiye Tribünali’nin yargı yetkisi, Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi ve Türkiye Cumhuriyeti tarafından onaylanan diğer uluslararası insan hakları sözleşmelerinde yer alan insan hakları hükümlerini ve uluslararası hukukun genel ilkelerine saygıyı kapsar.

BÖLÜM II
ORGANİZASYON

Türkiye Tribünali aşağıdaki organlardan oluşur:

  1. Mahkeme (Tribünal)
  2. Raportörler
  3. Yazı İşleri (Kayıt)
  1. Türkiye Tribünali, mümkün olduğunca farklı coğrafi ve yargı bölgelerini temsil eden 6 yargıçtan oluşacaktır.
  2. Hâkimler, Türkiye Tribünali VZW tarafından belirlenecektir. (Kar amacı gütmeyen kuruluş)
  3. Tribünal’in yargıçları, insan hakları alanlarında kapsamlı adli deneyime ve yüksek ahlaki karaktere sahip, tarafsız ve dürüst kişilerden oluşacaktır. Görevlerini yerine getirirlerken bağımsız olacaklar ve herhangi bir Hükümetten veya başka herhangi bir merciden talimat kabul etmeyecek veya talep etmeyeceklerdir.
  4. Mahkeme, tüm yargıçlardan oluşan bir Genel Kurul şeklinde çalışacaktır. Mahkeme, en az 4 yargıcın hazır bulunmadığı durumlarda görev yapamaz.
  5. Mahkeme, üyelerinin çoğunluğu ile Çalışma Prosedürlerini (Usul Kurallarını) oylayacak, Başkanı seçecek ve Başkanın önerisi üzerine Yazı İşleri Müdürünü atayacaktır. Bu oylamalar elektronik olarak yürütülebilir.
  1. Türkiye Tribunal’i vzw raportör atayabilir. Raportörler, özellikle bilgi toplama ve raporlama konusunda önemli insan hakları deneyimine sahip kişilerden oluşacaktır. Raporlar, Tribunal Başkanı’na sunulacaktır.
  2. Raportörler, görevlerini yerine getirirlerken tam bağımsız hareket edecekler ve herhangi bir Hükümetten veya başka herhangi bir merciden talimat kabul etmeyecek veya talepte bulunmayacaklardır.
  3. Raportörler, insan hakları ihlali iddialarına ilişkin raporları hazırlarken, bilgileri, tanık ifadelerini ve raporlar için yararlı ve uygun olabilecek her şeyi toplayacaklardır.
  1. Tribunal Başkanının yetkisi altında kurulacak ve çalışacak olan ve en az bir deneyimli insan hakları avukatından oluşan Yazı İşleri (Kayıt Ofisi) oluşturulacaktır.
  2. Yazı İşleri, Tribunal’in idaresi ve hizmetinden sorumlu olacaktır.
  3. Yazı İşleri, bir Yazı İşleri Müdürü ve gerekli olabilecek diğer personelden oluşacaktır.
  4. Yazı İşleri Müdürü, yukarıdaki 5 § 5 maddesine uygun olarak Tribunal’in Genel Kurulu tarafından üç yıllık bir süre için atanacaktır ve benzer şartlar altında yeniden atanabilecektir.

BÖLÜM III
PROSEDÜRLER

  1. Raportörler, iddialara, bilgilere, bilgi toplama görevlerine, diğer ulusal veya uluslararası kuruluşlardan gelen raporlara ve güvenilir görülebilecek diğer tüm kaynaklara dayalı raporlar hazırlar.
  2. Raporlar, Türkiye’deki bireysel insan hakları iddiaları, insan hakları alanındaki iddialar, Türkiye’nin belirli bir bölgesindeki insan hakları ihlalleri veya nüfusun belirli bir grubunu ilgilendiren ihlallerle ilgili olabilir.
  3. Raporlar, Başkan tarafından gözlem için Türk Hükümetine gönderilecektir. Bu amaçla raporlar, Türkiye’nin Cenevre’deki BM Büyükelçisine gönderilecektir. Raporlar, Mahkemenin duruşmalara başlamasından en geç 6 hafta önce gönderilecektir. Raporlar Türk Hükümetine gönderildikten sonra, Türk Hükümeti görüşlerini en geç iki hafta içinde Tribünal’e ulaştıracaktır.
  4. Üçüncü şahıslar, mahkeme oturumunun başlamasından en geç bir hafta önce, Türk Hükümetinin raporları ve gözlemleri hakkında yazılı bir gözlem sunabilirler.
  5. Raporlar ve ilgili nihai gözlemler Mahkemeye sunulur.
  1. Mahkeme, Türkiye’deki insan hakları durumuna ilişkin profesyonel, tarafsız ve adil görüşlerin hazırlanması amacıyla duruşmalar düzenleyecektir. Mahkeme, ele alınan taslak raporlar üzerindeki görüşlerini bildirmek üzere, mağdurları, tanıkları ve insan hakları aktivistlerini davet edebilir. Mahkeme, Türk Hükümeti temsilcisini, taslak raporlar hakkındaki Türk Hükümetinin görüşünü temsil etmek üzere davet edecektir. Her halukarda, raportörlere, raporlarını sunma ve Türk Hükümetinin gözlemlerine yönelik karşı görüş bildirme imkanı verilecektir.
  2. Mahkeme, mağdurların, tanıkların veya çocukların korunması ve adaletin tecellisi açısından, yargılamanın gizli oturumla yapılmasına karar vermedikçe, duruşmalar kamuya açık olacaktır.
  1. Müzakereler Cenevre’de yapılacaktır. Ayrıca çevrimiçi olarak da yapılabilecektir.
  2. Belirli bir rapor veya raporlar üzerinde bir duruşma yapılması durumunda, bu rapor veya raporlar üzerindeki müzakereler, oturum sona erdikten hemen sonra yapılacaktır.
  3. Müzakereler kamuya kapalı olarak yapılır ve katılımcılar müzakerelerin gizliliğine saygı duyar.
  4. Görüşmelerde hakimler, duruşmalar sırasında ortaya konulan raporları, yazılı ve sözlü gözlemleri ve tartışmaları inceleyerek “Türkiye Tribünal’in Görüşü” şeklinde karar verirler.
  5. “Türkiye Tribünali’nin Görüşü”, Başkan tarafından belirlenen süre içinde Mahkemenin web sitesinde ve elektronik kitle iletişim araçlarıyla yayınlanacaktır.
  1. “Türkiye Tribünali’nin Görüşleri”, tarafları bağlayıcı değildir. Bu görüşler, Türkiye’deki insan hakları ihlali iddialarını dikkatli bir şekilde analiz edecek biçimde yazılacaktır.
  2. “Türkiye Tribünali’nin Görüşleri” aynı zamanda Türkiye’deki insan hakları konusunda farkındalık oluşturmaya, diğer ulusal ve uluslararası organlar için bir bilgi kaynağı olarak kullanılmaya hizmet edecektir.

MADDE IV
GENEL VE SON HÜKÜMLER

Türkiye Tribünal’deki yargılamanın resmi dili İngilizce'dir. Mahkeme diğer dillerde, özellikle de Türkçe dilinde karşılıklı tercüme imkânları sağlayacaktır.

Türkiye Tribünali tarafından 08 Nisan 2021 tarihinde hazırlanmıştır.